Metoda PNF

Metoda PNF( Proprioceptive Neuromuscular Facilitation)

definiowana jest jako torowanie sprawności układu nerwowo-mięśniowego uzyskiwane dzięki stymulacji proprioreceptorów i eksteroreceptorów organizmu. Pierwszym ośrodkiem w którym szkolono fizjoterapeutów tej metody był Valleyo, w stanie Kalifornia(USA, rok 1948). Jej twórca Herman Kabat, pragnął opracować terapię która analizuje i ocenia ruch pacjenta, łącząc ją z pracą nad funkcją. Pierwszym fizjoterapeutą zatrudnionym u twórcy metody była Margaret (Maggie) Knott . Razem podjęli się pracy nad rozwojem PNF. Rozpoczęli też prowadzić szkolenia dla fizjoterapeutów z całego świata, które trwają do dziś.

Założeniem metody PNF jest łączenie wielu technik fizjoterapii oraz filozoficzne podejście, że finalny sukces terapii zależy nie tylko od oceny i leczenia pacjenta, ale od globalnego podejścia terapeutycznego. Naucza ona optymalnych funkcji motorycznych, z naciskiem na wykorzystaniu ich w życiu codziennym. Poprzez pozytywne relacje z pacjentem prowadzi intensywny trening kierując się określonymi założeniami(bezbolesność, myślenie funkcjonalne, globalna obserwacja, mobilizacja rezerw). Wykorzystywane są ruchy naturalne, o przebiegu trójpłaszczyznowym. W celu uruchomienia jak największej ilości mięśni PNF prowadzi ruch w diagonalnej (skośnej) osi ruchu. Dominującą komponentą ruchu jest rotacja, która buduje siłę oraz koordynację. W ten sposób aktywizowana jest większa ilość mięśni, pracujących w tym samym łańcuchu mięśniowym. Metoda odrzuca izolowane ruchy w pojedynczych stawach i standardowych powierzchniach.

PNF proponuje wzorce ruchowe wspomagające proces usprawniania. Ich nazewnictwo polega na podaniu końcowego ułożenia proksymalnego punktu obrotu( staw barkowy, biodrowy) oraz opisie dystalnej komponenty(staw obwodowy). Stosując je, można wywołać irradiację, tzn. promieniowanie bodźców na odległe części ciała, aktywowanie np. mięsni kończyny dolnej pracą kończyny górnej. Wzorzec można prowadzić w normalnej kolejności ruchu lub w zmienionej kolejności ruchu. Terapeuta stosuje opór manualny, który toruje napięcie mięśni, wzmacnia czucie ruchu i poprawia koordynacje. PNF posiada wiele technik ,które opierają się na indywidualnych potrzebach pacjenta i jego brakach funkcjonalnych- agonistyczne, to rytmiczne pobudzanie ruchu, kombinacja skurczów izotonicznych, antagonistyczne- dynamiczna zwrotność ciągła, stabilizacja zwrotna, rytmiczna stabilizacja), rozluźniające zaś to trzymaj-rozluźnij i napnij-rozluźnij.
PNF jest najczęściej wykorzystywane w neurologii i ortopedii.

Schorzenia neurologiczne to m.in

  • przebyte udary,
  • choroby prowadzące do zaburzeń równowagi,
  • stwardnienie rozsiane,
  • choroby powodujące zaburzenie prawidłowego chodu.

Schorzeniami ortopedycznymi są m.in

  • stany pooperacyjne (zaniki funkcji czy siły mięśni),
  • choroby mięśni szkieletowych np. dystrofia,
  • złamania,
  • zwichnięcia,
  • skręcenia,
  • zaburzenia czucia głębokiego po urazach,
  • zaburzenia prawidłowej postawy – reedukacja posturalna.

 

PNF